Zajmiemy się teraz pobudzeniem angażującym refleksje poprzez stosowanie różnych metod zlecania. Mówiąc zaś o zlecaniu, mamy na myśli stymulowanie wychowawcze poprzez przekaz sterujący, różniący się istotnie od różnych odmian przedstawiania. W przekazie tym nadawca z naciskiem komunikuje odbiorcy czego sobie odeń życzy. Mówiąc inaczej, nadawca wskazuje odbiorcy na następstwa jego określonej reakcji na przekazywane mu informacje ukierunkowujące, a wśród tych następstw wymienia także swoje własne zachowanie, wyrażające ustosunkowanie do odbiorcy. Zachowanie to ma mieć znaczenie pobudzające odbiorcę ze względu na odpowiednio doniosłe dla niego wartości. Nadawca informuje więc odbiorcę lub daje mu do zrozumienia, że postąpi w sposób dlań przykry lub przyjemny, korzystny lub niekorzystny zależnie od tego, czy odbiorca wykona, czy nie wykona czynności, na które wskazuje ukierunkowujący człon przekazu. Zlecenie, niezależnie od jego treści ukierunkowujących (a więc niezależnie od tego czy podaje wyłącznie zadanie cząstkowe, czy również zadanie główne, czy jest wyłącznie przekazem wynikowym czy też także instruującym, czy zawiera przekaz ogólnokierunkowy, czy też dotyczy określonej procedury lub tylko ogólnych zasad), może wyrażać różny typ stopień nacisku wychowawcy na wychowanka. Ze względu na pobudzające treści zlecenia, możemy wśród różnych odmian zlecenia > wyróżnić rozkaz. Rozkaz jest zleceniem odwołującym się do zależności zewnętrzno- -intencjonalnej i wyrażającym znaczny stopień nacisku (przez zagrożenie karą).
Odmianą zlecenia jest polecenie. Ono także odwołuje się do tego samego typu zależności, ale sankcją za niewykonanie polecenia nie jest w zasadzie kara (jak w przypadku rozkazu), lecz nieotrzymanie ewentualnej nagrody. Zalecenie natomiast różni się od rozkazu i polecenia tym, że odwółuje się nie do zależności intencjonalnej, a więc nie do posiadanej władzy, lecz do zależności strukturalno-funkcjonalnej. Na przykład wychowawca, prowadzący spływ turystyczny, mówi do wychowanków, że jeżeli nie będą mu pomagać, nie zdąża w odpowiednim czasie na kolację.
0 Comments