Z reguły, rezultat oddziaływań socjalizujących, które integrują człowieka z rzeczywistością społeczną. Dzieje się to poprzez wpajanie wzorów integracji psychicznej. Chodzi tu więc o wpajanie systemu zadań życiowych, jako rezultatu, z jednej strony, przyjęcia postulowanej koncepcji świata i własnej osoby, a z drugiej uznania systemu wartości społecznych i wynikającego zeń wzoru osobistej i społecznej pomyślności oraz systemu norm współżycia społecznego (etycznych, obyczajowych i prawnych). Te oddziaływania integrujące, poprzez wpajanie wzoru wartościowania i wyjaśniania świata, warunkują całościowe ustosunkowanie się do rzeczywistości, a dzięki temu umożliwiają koordynację tych czynności i cechujących ich ustosunkowań, które stanowią treść rozmaitych ról społecznych (a więc i reakcji na rozmaite oczekiwania społeczne), np. rodzinnych, zawodowych, związanych z aktywnością szkolną, rekreacyjną i obywatelską. Pozwala to uniknąć dezorganizujących życie ludzkie kolizji między różnorakimi dążeniami człowieka i czyni zeń członka np. określonej wspólnoty obywatelskiej.
Niewątpliwie homeostatywne walory danego systemu integrującego zależą od treści wpajanych wzorów światopoglądowych i ideologicznych. Im bardziej są to treści racjonalne, zgodne z dorobkiem nauki, eksponujące raczej metody rozwiązywania problemów i trening radzenia sobie w nowych sytuacjach, niż przyswajanie gotowych schematów i twierdzeń, tym bardziej przyswajane treści światopoglądowe będą czynnikiem aktywności twórczej.
Podobnie można wskazać na c,echy wzorów ideologicznych, decydujące o ich walorach jako czynników aktywności twórczej. Ideologia lansująca ideały socjalizmu i demokracji jest bardziej efektywna jako czynnik aktywności twórczej, respektującej optymalne uspołecznienie, niż ideologie konserwatywne czy etnocentryczne. Również wzór osobistego sukcesu, który polega na uzyskiwaniu gratyfikacji jako konsekwencji służby społecznej, osiągnięć w nauce i w innych dziedzinach kultury bardziej stymuluje aktywność twórczą, o której tu mowa, niż wzór: 1) „wielkiej forsy” i wystawnej konsumpcji, 2) drobnych, ale pewnych korzyści materialnych i prestiżowych, ale bez żadnej odpowiedzialności społecznej czy 3) wzór aktywności polegającej na posiadaniu władzy i nadrzędnej pozycji społecznej traktowanej jako wartość autoteliczna.
0 Comments