Z obserwacji pracy wychowawczej w wielu zakładach wychowawczych dla młodzieży niedostosowanej i w zakładach poprawczych wynika, że nawet przy sprzyjających warunkach należy samorząd wprowadzać stopniowo, zależnie od postępów rozwoju społecznego i moralnego wychowanków. Nawiązując do doświadczeń polskich zakładów karnych dla młodocianych, T. Szymanowski stwierdza, co następuje: „Na podstawie licznych doświadczeń można stwierdzić, że w życiu kulturalnym i w sporcie, w pracy i w nauce oraz w innych dziedzinach samorządowa działalność więźniów okazała się korzystna dla pracy wychowawczej. Brak jednak było pozytywnych rezultatów działania samorządu w tym, co dotyka drażliwych spraw życia więźniów: w utrzymywaniu dyscypliny i w prowadzeniu bezpośredniej pracy wychowawczej. Nie wprowadzono np. w zakładach karnych dla młodocianych tzw. sądów koleżeńskich, które dają samorządowi uprawnienia dyscyplinarne.
Trzeba pamiętać, że wnioski w sprawach samorządu, wynikające z sygnalizowanych tutaj doświadczeń, dotyczą zakładów karnych skupiających młodzież, której przestępczość wiąże się z antagonizmem destruktywnym, nie dotyczą natomiast zakładów karnych dla młodzieży, której konflikt z prawem ma głównie charakter antagonizmu konstruktywnego. W zbiorowości tej młodzieży może okazać się korzystne, jak o tym świadczą doświadczenia zakładu w Jaworznie, wszechstronne zastosowanie samorządu jako procedury wychowawczej.

Z obserwacji pracy wychowawczej w wielu zakładach wychowawczych dla młodzieży niedostosowanej i w zakładach poprawczych wynika, że nawet przy sprzyjających warunkach należy samorząd wprowadzać stopniowo, zależnie od postępów rozwoju społecznego i moralnego wychowanków. Nawiązując do doświadczeń polskich zakładów karnych dla młodocianych, T. Szymanowski stwierdza, co następuje: „Na podstawie licznych doświadczeń można stwierdzić, że w życiu kulturalnym i w sporcie, w pracy i w nauce oraz w innych dziedzinach samorządowa działalność więźniów okazała się korzystna dla pracy wychowawczej. Brak jednak było pozytywnych rezultatów działania samorządu w tym, co dotyka drażliwych spraw życia więźniów: w utrzymywaniu dyscypliny i w prowadzeniu bezpośredniej pracy wychowawczej. Nie wprowadzono np. w zakładach karnych dla młodocianych tzw. sądów koleżeńskich, które dają samorządowi uprawnienia dyscyplinarne.
Trzeba pamiętać, że wnioski w sprawach samorządu, wynikające z sygnalizowanych tutaj doświadczeń, dotyczą zakładów karnych skupiających młodzież, której przestępczość wiąże się z antagonizmem destruktywnym, nie dotyczą natomiast zakładów karnych dla młodzieży, której konflikt z prawem ma głównie charakter antagonizmu konstruktywnego. W zbiorowości tej młodzieży może okazać się korzystne, jak o tym świadczą doświadczenia zakładu w Jaworznie, wszechstronne zastosowanie samorządu jako procedury wychowawczej.