Doceniając znaczenie doświadczenia jako czynnika socjalizacji należy stwierdzić, iż źródłem takiego doświadczenia są nie tylko interakcje między osobą wychowywaną, a osobą czy osobami wychowującymi. Działalność wychowawcza, bezpośrednio kształtująca osobowość, nie jest to jedyna odmiana działalności, która tę osobowość kształtuje. Zmiany w osobowości są także wywołane działalnością, która ją kształtuje pośrednio, a mianowicie poprzez kształtowanie otoczenia, w którym żyje człowiek i które wyznacza zakres jego możliwości rozwojowych. Otoczeniem człowieka będziemy nazywać te zdarzenia i obiekty, które współwystępują z nim i jego aktywnością. Natomiast środowiskiem człowieka będziemy nazywać wyłącznie te elementy otoczenia, które wywołując reakcje w organizmie i psychice człowieka przyczyniają się do względnie trwałych zmian jego osobowości. Są to kształtujące osobowość elementy rzeczywistości zarówno przyrodniczej, jak społecznej i kulturowej. Chodzi więc o oddziaływanie nie tylko celowo socjalizujące, lecz także o oddziaływanie, które socjalizuje niezależnie od celu oddziaływań. Stosujemy tu pojęcie środowiska według poglądu J. Szczepańskiego, który stwierdza, co następuje: „Mówiąc o środowisku, mamy na myśli tylko te elementy świata zewnętrznego (realne czy idealne), które są odniesione do zachowań człowieka. Chcę przez to podkreślić, że w opisie środowiska opis przedmiotów zewnętrznych, bez opisu organizacji wewnętrznej osobnika, jest uproszczeniem odbierającym sens badaniom środowiska, sprowadzając je do badań określonego fragmentu rzeczywistości”.

Doceniając znaczenie doświadczenia jako czynnika socjalizacji należy stwierdzić, iż źródłem takiego doświadczenia są nie tylko interakcje między osobą wychowywaną, a osobą czy osobami wychowującymi. Działalność wychowawcza, bezpośrednio kształtująca osobowość, nie jest to jedyna odmiana działalności, która tę osobowość kształtuje. Zmiany w osobowości są także wywołane działalnością, która ją kształtuje pośrednio, a mianowicie poprzez kształtowanie otoczenia, w którym żyje człowiek i które wyznacza zakres jego możliwości rozwojowych. Otoczeniem człowieka będziemy nazywać te zdarzenia i obiekty, które współwystępują z nim i jego aktywnością. Natomiast środowiskiem człowieka będziemy nazywać wyłącznie te elementy otoczenia, które wywołując reakcje w organizmie i psychice człowieka przyczyniają się do względnie trwałych zmian jego osobowości. Są to kształtujące osobowość elementy rzeczywistości zarówno przyrodniczej, jak społecznej i kulturowej. Chodzi więc o oddziaływanie nie tylko celowo socjalizujące, lecz także o oddziaływanie, które socjalizuje niezależnie od celu oddziaływań. Stosujemy tu pojęcie środowiska według poglądu J. Szczepańskiego, który stwierdza, co następuje: „Mówiąc o środowisku, mamy na myśli tylko te elementy świata zewnętrznego (realne czy idealne), które są odniesione do zachowań człowieka. Chcę przez to podkreślić, że w opisie środowiska opis przedmiotów zewnętrznych, bez opisu organizacji wewnętrznej osobnika, jest uproszczeniem odbierającym sens badaniom środowiska, sprowadzając je do badań określonego fragmentu rzeczywistości”.