Najważniejszym z wymienionych wyżej determinantów jest sam wychowanek, czyli jego osobowość. Rzecz więc polega na tym, aby wykorzystując rezultaty akcji ergotropowej, tak oddziaływać na osobę wychowywaną, by dzięki owemu oddziaływaniu stała się coraz bardziej zdolna i skłonna odpowiednio przeobrażać elementy przyswajanych wzorów integracji. Nie ignorując uzależnienia szeregu zdolności i skłonności od określonych mechanizmów fizjologicznych i właściwości mózgu trzeba podkreślić, iż wiele ważkich społecznie dyspozycji osobowościowych musi ukonstytuować się już w życiu jednostki (chodzi tu o dyspozycje wytwarzające się w psychice jednostki) pod względem jej doświadczeń, głównie doświadczeń społecznych, przekazujących człowiekowi wzory zarówno konsumowania, jak i wytwarzania dóbr kultury (Leontiew 1962). Analizując cechy osobowości, warunkujące kreatogenne przetwarzanie wzorów integracji, i pamiętając o doniosłym znaczeniu zdolności i skłonności wytworzonych w toku życia jednostki, należy podkreślić walory takiej dyspozycji osobowościowej jak zdolność i skłonność do wysokiej, a równocześnie realistycznej samooceny i autoakceptacji. Towarzyszy temu nie tylko intensywność i bogactwo zainteresowań, ale i preferowanie wartości trwałych i trudno zniszczalnych jako wartości naczelnych (Barron 1968). Kreatogenne walory osobowości są tym większe, im bardziej poznawcze ustosunkowanie się do rzeczywistości dominuje nad ustosunkowaniem się wyrokującym. Chodzi przy tym o ustosunkowanie poznawcze, któremu towarzyszy zdolność do spostrzeżeniowej i intelektualnej percepcji, następującej bez zniekształceń i jednostronnych deformacji. Towarzyszy temu ciągła reorganizacja osobowości, powodująca stały wzrost prospołecznej produktywności człowieka. Jest to produktywność polegająca na samodzielnym i niekonwencjonalnym rozwiązywaniu problemów, wy1 trwałym działaniu w sytuacjach nowych i trudnych. Jest to produktywność wynikająca z dążenia nie tylko do podejmowania problemów ważnych społecznie, ale i do nowych i pozbawionych utartych sposobów ich rozwiązywania.
0 Comments