Rozróżniliśmy przeżywanie uczuć, czyli aktualny proces uczuciowy, i stalą dyspozycję do przeżywania takich uczuć. Tę dyspozycję w formie kształtującej się w psychice stałej struktury nazwaliśmy postawą. Postawa jest więc czymś mniej więcej stałym w odróżnieniu od przeżywania co jakiś czas uczuć uwarunkowanych tą strukturą. Dlatego o miłości mówimy i jako o aktualnym przeżywaniu uczucia miłości, i jako o stałej strukturze predysponującej jednostkę do przeżywania miłości. To przeżywanie uczuć od początku życia człowieka kształtuje jego postawy i wywołane jest jego wrodzonymi potrzebami, czyli wrodzoną emocjonalnością. Kształtowanie się postawy miłości u dziecka jest organizowaniem tej wrodzonej, chaotycznej emocjonalności wokół osoby matki czy jakiejś innej bliskiej osoby. Jakość przeżyć uczuciowych w zależności od wrodzonej emocjonalności, a przede wszystkim od wpływów otoczenia społecznego jest decydująca dla ukształtowania postawy miłości u człowieka. Postawy wytwarzamy w związku z poszczególnymi osobami, rzeczami, sytuacjami. Z czasem postawy uogólniają się, podobnie jak uogólniają się pojęcia konkretne w ogólne. Takie określenie jak miłość odnosi się do pewnego rodzaju postawy uogólnionej na podstawie wielu podobnych postaw w stosunku do wielu osób. Postawy zwane miłością różnią się treścią w zależności od obiektu miłości i różnorodnością przeżyć uczuciowych związanych z danym obiektem. Zdefiniować termin «miłość» jest niezmiernie trudno ze względu na nieograniczoną wprost różnorodność ustosunkowań uczuciowych, które kształtują postawę miłości. Mówiliśmy, że dziecko do wszystkiego, co poznaje, ustosunkowuje się od razu uczuciowo ku lub od, zwłaszcza wobec osób ze swego otoczenia. Ze względu na niemożliwość jednoznacznego określenia tego terminu został on usunięty z literatury psychologicznej. I rzeczywiście, współczesne kierunki psychologiczne posługujące się metodami badań o charakterze przyrodniczo-matematycznym nie są w stanie uporać się z tym zagadnieniem. Nie jest to jednak słuszne, jeśli psychologia ma nam dostarczać wiedzy o życiu psychicznym człowieka. Miłość bowiem zajmuje centralne miejsce w życiu człowieka, nadaje mu sens, jest głównym dynamizmem motywującym jego zachowanie się, stanowi siłę, która organizuje jego życie i jego osobowość.
0 Comments