Jako przyswajanie bierne treści kulturowych i jako przyswajanie czynne. Tak np. prawidłowa percepcja słuchowiska radiowego polega nie tylko na zapamiętaniu pewnych treści, ale również pozwala na ocenę estetycznych i moralnych walorów dzieła, opartą na skojarzeniach nawiązujących do już posiadanych doświadczeń. Również wytwarzanie dóbr kultury może być ujmowane w dwóch aspektach: jako naśladowanie uprzednio powstałych dzieł i jako tworzenie tj. wytwarzanie (rzecz jasna w nawiązaniu do dotychczasowego dorobku kultury) dzieł nowych, oryginalnych. Łatwo zauważyć, że i konsumowanie i wytwarzanie kultury, zarówno w formach reaktywnych (przyswajanie bierne i naśladownictwo), jak i aktywnych (przyswajanie czynne i twórczość), wymagają przysposobienia do uczestnictwa w kulturze. Chodzi nie tylko o uczestnictwo bierne, ale i czynne, czyli o kreatywną kulturę osobistą.

Jako przyswajanie bierne treści kulturowych i jako przyswajanie czynne. Tak np. prawidłowa percepcja słuchowiska radiowego polega nie tylko na zapamiętaniu pewnych treści, ale również pozwala na ocenę estetycznych i moralnych walorów dzieła, opartą na skojarzeniach nawiązujących do już posiadanych doświadczeń. Również wytwarzanie dóbr kultury może być ujmowane w dwóch aspektach: jako naśladowanie uprzednio powstałych dzieł i jako tworzenie tj. wytwarzanie (rzecz jasna w nawiązaniu do dotychczasowego dorobku kultury) dzieł nowych, oryginalnych. Łatwo zauważyć, że i konsumowanie i wytwarzanie kultury, zarówno w formach reaktywnych (przyswajanie bierne i naśladownictwo), jak i aktywnych (przyswajanie czynne i twórczość), wymagają przysposobienia do uczestnictwa w kulturze. Chodzi nie tylko o uczestnictwo bierne, ale i czynne, czyli o kreatywną kulturę osobistą.